Corona korkusu dünyayı sardı

Çin’de başlayan koronavirüs salgını 500.000’e yakın insanı enfekte etti. Corona nedeniyle evlerinde kalan insanlar, yayılmayı engellemeye çalışırken ekonomik aktiviteler görülmemiş seviyelerde düştü. Bu da  dünyanın dört bir yanındaki işletmeleri çaresizlik içinde bırakıyor.

Borsalar

Şirket hisselerinin alınıp satıldığı borsalardaki büyük değişimler, emeklilik veya bireysel tasarruf hesaplarına  yapılan birçok yatırımı etkileyecektir. Salgın Ocak ayında başladığından beri FTSE (Londra) , Dow Jones (New York) ve Nikkei (Tokyo) büyük düşüşler gördü.

Dow ve FTSE, 1987’den bu yana en büyük bir günlük düşüşlerini gördüler. Yatırımcılar, koronavirüsün yayılmasının ekonomik büyümeyi yok edeceğinden ve devletlerin destek çabalarının düşüşü durdurmak için yeterli olmayacağından korkuyor.

Seyahat out evde kalmak in

Dünya virüsü kontrol altına almak için seyahat kısıtlamaları getirdi. İş seyahatlerinin ve tatillerin iptal edilmesi ile seyahat endüstrisi ağır hasar görmeye başladı. Özellikle de havayolu şirketleri uçuşları ciddi oranda azalttılar.Analitik firması ForwardKeys ‘in analizine göre 10,2 milyon koltuk (toplam 48,200 uçuş) bundan zarar görecek ve en çok etkilenecek Air France olacak

Evde takıl

Virüs korkusuyla hükümetlerin evde kalma tavsiyesi oteller ve restoranlar üzerinde yıkıcı etkiye yol açtı. Booking.com’un restaurant rezervasyon şirketi Opentable’ın analizine göre rezervasyonlar sıfıra doğru gidiyor.

Sanayi ciddi yavaşlıyor

İnsanlar evden çıkmayınca üretim ciddi yavaşladı. Süreci erken yaşayan Çin’de bunun etkilerini görebiliyoruz. Çin’de, endüstriyel üretim, satış ve yatırım, 2019 yılının aynı dönemine kıyasla yılın ilk iki ayında düştü.

Çin, dünya çapında üretimin üçte birini oluşturuyor ve dünyanın en büyük ihracatçısı olduğu düşünülürse, bu yıl pek çok ekonomi de benzer sonuçları göreceğiz.Bu da ekonomileri küçültüp, işsizliğin artma riskini beraberinde getiriyor.

Korona “green” bir virüs mü!

Ekonomik aktiviteler o kadar yavaşladı  ve insanlar eve kapanıp araçları bıraktı ki, hava kirliliği ciddi oranda düştü. Hatta Çin’in endüstriyel yavaşlaması uzaydan bile görüldü.

Nasa, kirlilik izleme uydularının ülke genelinde azot dioksitte önemli bir düşüş tespit ettiğini söyledi. Zaten bu konuda bizim büyükşehirlerimizdeki hava kirliliğinin azalmasına yönelik haberler de,  tek olumlu nokta diyebiliriz.

Petrol 

Virüsün küresel yayılmasının küresel ekonomiyi ve petrol talebini daha da etkileyeceğinin korkusu fiyatları tarihi dip seviyelere indirdi. Suudilerle Rusya arasındaki sürtüşmeyle başlayan düşüş,  korona riskinin artmasıyla talepde ciddi azalma yarattı. Bu da petrolü, Haziran 2001’den bu yana en düşük fiyatına düşürdü. Bizim gibi ithalatçılar için iyi haber de olsa, ciddi ihracat yaptığımız Arap ülkeleri ve Rusya’nın gelirindeki azalma bizim ihracatımızı da olumsuz  etkileyecektir.

Büyümede riskler arttı

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’ne (OECD) göre, dünya ekonomisi bu yıl koronavirüs salgını nedeniyle 2009’dan bu yana en düşük hızında büyüyebilir. 2020 tahminini % 2,9’dan  % 2,4′ büyümeye revize etti.

Tabii ki unutmamalıyız ki virüsün etkisi yaz aylarında azalsa da sonbaharda 2.dalganın gelme riski, fabrikaların faaliyetlerini askıya alması ve işçilerin yine evde kalması büyümeyi 2020’de % 1,5 seviyelerine indirebilir.

Merkez Bankaları göreve

Buna karşılık, birçok ülkedeki merkez bankaları faiz oranlarını düşürdü. Piyasaya para enjekte edeceklerini duyurup paniği kontrol altına almaya çalışıyorlar.

Amerikan Merkez Bankası (Fed) faizleri 0 seviyesine indirmekle kalmadı ve 2 trilyon $ lık bir destek paketi yürürlüğe koydu. Almanya 750 milyar € luk bir destekle piyasanın bozulmaması ve daralmayı önlemeye çalışıyor.

Merkez bankaları faizleri düşürerek  borçlanmayı daha ucuz hale getirip, harcamaları teşvik ederek ekonomik büyümeyi artırmayı amaçlıyor. Firmaların kapanmaması ve beraberinki ciddi işsizlik riskini azaltmak için, bu tedbirleri tüm ülkeler uygulamaya alıyor.

Sonuç

Dünyanın bu fırtına devam ederken bu ciddi önlemlerine karşılık, Türkiye’nin aldığı 15 Milyar $ lık (100 Milyar TL) destek paketinin yetersiz kalacağı görünüyor. Firmalarımız bu dönemi kendi imkanlarıyla atlatmaya çalışacaklar. Hem ihracat hem iç piyasa da ciddi talep sorunları varken bunu yapmak pek çok firmayı zorlayacak. Bu nedenle yaz aylarına yaklaşırken “winter is coming” duygusu ağır basıyor.